ارزیابی کارایی سطوح عایق در افزایش ضریب رواناب و بهبود رطوبت خاک
نویسندگان
چکیده
در حال حاضر بیشتر حوزه های آبخیز کشور در اثر بهره برداری غیراصولی و عدم اعمال مدیریت های لازم در وضعیت بحرانی می باشد. از آن جایی که حدود 80 درصد آبخیزهای ایران دارای شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک می باشند، لذا مقوله بهره برداری بهینه از نزولات آسمانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این تحقیق به منظور افزایش ضریب رواناب در سطح سامانه های آبگیر و بهبود رطوبت خاک در پای سامانه، اقدام به ایجاد سامانه لوزی شکل، عایق کردن سطح سامانه ها با پلاستیک گلخانه ای و ایجاد تیمارهای مختلف در پای سامانه شد. لذا در پای سامانه ها، شش تیمار و سه تکرار با سطح مقطع مثلثی برای جمع آوری آب باران و اندازه گیری رطوبت خاک تعبیه شد. سطح تیمارها با مصالح قابل دسترس کشاورزان همچون پلاستیک گلخانه ای، شن و ترکیبی از آن ها ایجاد و برای انتقال رطوبت به عمق خاک فیلتری به عمق 50 و قطر 15 سانتی متر در وسط تیمار تعبیه شد. در طول تحقیق، پایش حجم رواناب با ظروف مدرج و تغییرات رطوبت خاک به وسیله دستگاه tdr در عمق های 30 و 50 سانتی متر انجام شد. در مرحله اول 18 رویداد بارش در سطح سامانه ها فقط با برداشت علف های هرز و کوبیدن سطح آماده سازی شد. در مرحله دوم با پوشاندن سطح سامانه ها به وسیله پلاستیک، تعداد 21 رویداد بارش مورد اندازه گیری قرار گرفت که اختلاف مجموع بارش در دو مرحله تنها 10 درصد را نشان می داد که این اختلاف کم مبنای مناسبی در کاهش عدم قطعیت نتایج تحقیق شد. نتایج حاصل از عایق کردن سطح سامانه های لوزی شکل نشان می دهد که ضریب رواناب از شش به 47 درصد افزایش یافته و یا به عبارتی ضریب رواناب 7.8 برابر شرایط طبیعی شده است. مقایسه آماری بین داده های مربوط به رطوبت خاک در اعماق 30 و 50 سانتی متری در دو حالت عایق و طبیعی به روش t-test نشان می دهد که مقدار رطوبت در حالات یاد شده در سطح اعتماد 90 درصد در کلیه تیمارها دارای اختلاف معنی دار می باشد. در این ارتباط متوسط اختلاف رطوبت حجمی بین شرایط عایق و طبیعی در عمق های 50 و 30 سانتی متر به ترتیب برابر 6.4 و 9.4 درصد به دست آمد. در صورتی که اختلاف رطوبت حاصل از تیمار بیشینه (تیمار b در عمق 50 سانتی متری و تیمار a در عمق 30 سانتی متری) با تیمار شاهد در دو عمق 50 و 30 سانتی متر به ترتیب معادل 1.7 و 3.4 درصد می باشد. بنابراین، می توان نتیجه گرفت، افزایش رطوبت خاک به دلیل شرایط عایق در مقایسه با شرایط طبیعی در خاک های منطقه مورد مطالعه (لومی رسی و یا سیلتی لومی) به مراتب بهتر از نوع تیمار است و عایق نمودن سطح سامانه ها در مقایسه با استفاده از تیمارها به ترتیب افزایش رطوبتی 3.8 و 2.8 برابری را به همراه دارد.
منابع مشابه
ارزیابی تاثیر سازههای کوتاه در ذخیره رواناب و رطوبت خاک (مطالعه موردی حوزه سد کارده)
امروزه کمبود آب در جهان یکی از مهمترین مشکلاتی است که زندگی بشر را به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک تحت تاثیر قرار میدهد. بخش عمدهای از سطح کشور در محدودۀ مناطق خشک و نیمه خشک قرار گرفته است. مقادیر ناچیز بارندگی در چنین مناطقی همراه با پراکنش نامناسب آن باعث ایجاد خشکسالیها و کمبود آب میگردد. حوزههای آبخیز کوهستانی عرصههای اصلی تولید آب بوده و حوزههای دشتی علاوه بر دریافت مستق...
متن کاملارزیابی روشهای استحصال آب باران در افزایش رطوبت خاک و رشد نهال پسته
استحصال آب باران روشی برای توسعه بهرهبرداری از منابع آب سطحی در مناطق خشک است که به وسیله آن میتوان آب مورد نیاز مصارف خانگی، دام و کشاورزی را در مقیاس کوچک تأمین نمود. به منظور بررسی تاثیر جمع آوری آب باران توسط سامانههای سطوح آبگیر بر میزان رطوبت خاک و رشد نهال پسته، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تیمار در سه تکرار در طی سالهای 1388 و 1389 در ایستگاه تحقیقاتی خواجه واقع...
متن کاملبررسی عملکرد سطوح عایق، نیمهعایق و طبیعی در فرایند بارش-رواناب سامانههای سطوح آبگیر، مطالعه موردی: ایستگاه پژوهشی خرمآباد ارومیه
ایجاد پوشش گیاهی دائمی و دارای بازدهی اقتصادی از جمله روشهای مهار فرسایش آبی در نقاط مختلف است. امروزه، ایجاد سامانههای سطوح آبگیر باران برای جمعآوری حجم کافی آب باران از طریق افزایش ضریب رواناب از سطح آبگیر و همچنین، استفاده بهینه از بارشهای کم حجم روزانه برای استقرار پوشش گیاهی در اراضی رواج دارد. بر این اساس، با توجه به تغییرات ایجاد شده در اکوسیستم و محیطزیست عرصههای طبیعی که عمدت...
متن کاملارزیابی ضریب خاموشی و کارایی مصرف نور در ارقام مختلف گلرنگ تحت سطوح مختلف کود نیتروژن
چکیده سابقه و هدف: همبستگی نزدیکی بین مقدار تشعشع دریافتی توسط گیاه و رشد آن وجود دارد. کارایی دریافت و جذب تشعشع خورشیدی تا حد زیادی تابع شاخص سطح برگ، ضریب خاموشی نور و همچنین کارایی مصرف نور میباشد. به منظور بررسی ضریب خاموشی و کارایی مصرف نور در ارقام مختلف گلرنگ در سطوح مختلف کود نیتروژن، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ولیعصر(عج) رفسنجان طی سال زراعی 93-1392انجام شد. مواد و روشها: آ...
متن کاملتأثیر سامانه های سطوح آبگیر باران در افزایش رطوبت خاک و رشد نهال سنجد در عون بن علی تبریز
کمبود رطوبت ذخیره شده در خاک به علت کاهش بارش و رواناب حاصل از آن در طول فصل رشد و توزیع نامناسب بارندگی، عامل مهمی در استقرار پوشش گیاهی و رشد و تولید گونههای گیاهی میباشد. لذا کاربرد روشهای تلفیقی جهت استفاده مناسب و بهینه از ریزشهای جوی، علیالخصوص در مواردی که بارشها از شدت و مدت لازم جهت تولید رواناب برخوردار نیستند، شرایط مناسبی را به منظور آبیاری باغات دیم در پی خواهد داشت. بررسی وض...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
مهندسی و مدیریت آبخیزناشر: پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
ISSN 2251-9300
دوره 7
شماره 3 2015
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023